چکیده
هدف از این پژوهش ارزیابی کیفی محتوای دروس دوره کارشناسی ارشد ترجمه (مترجمی زبان انگلیسی) در هفت دانشگاه برتر آسیایی است. با توجه به تحلیل صورت گرفته برروی محتوای دروس دوره کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های برتر آسیا می‌توان محتوای دروس این دوره را به شش گروه دسته بندی نمود:
- آموزش مبانی و اصول نظری ترجمه
- آموزش مهارت ترجمه متون در عرصه های مختلف
- آموزش مهارت ترجمه شفاهی
- آموزش دانش و مهارت پژوهشی برای انجام پژوهش های مستقل
- آموزش مهارت های زبانی، و
- آموزش فناوری های نوبن در حوزه ترجمه
علاوه براین، تتایج بدست آمده از ارزیابی و مقایسه محتوای دروس دانشگاه ها نشان می دهد که محتوای دروس دانشگاه های ایران در مقایسه با محتوای دروس سایر دانشگاه های آسیایی دارای نقاط ضعف و قوتی است. از نقاط ضعف محتوای دروس دانشگاه های ایران می توان به
- الف) توجه اندک به ارایه دروس هماهنگ با هدف تربیت مترجم حرفه ای،
- ب) توجه اندک به تدوین دروسی هماهنگ با آموزش مهارت های زبانی و ویراستاری، و
- ج) عدم ارایه دروس با محتوای آموزش مهارت های ترجمه شفاهی اشاره نمود.
این در حالی است که دامنه وسیعی از دروس با محتوای تربیت ترجمه شناسان تدوین گردیده که آن را می توان به عنوان یک نقطه قوت برنامه درسی این دوره بشمار آورد.
بحث و نتیجه گیری
با توجه به ارزیابی کیفی محتوای دروس دوره کارشناسی ارشد مترجمی زبان انگلیسی در دانشگاه‌های برتر آسیا می‌توان محتوای دروس این دوره را برمبنای اهداف اصلی برنامه درسی به شش گروه دسته بندی نمود:
- آموزش مبانی و اصول نظری ترجمه،
- آموزش ترجمه متون در عرصه های مختلف،
- آموزش مهارت های ترجمه شفاهی،
- آموزش دانش و مهارت های پژوهشی،
- آموزش مهارت های زبانی،
- آموزش فناوری های نوبن در حوزه ترجمه.
براین اساس دانشجویان می‌توانند درحوزه‌های مختلف ترجمه مهارت و دانش لازم یک مترجم حرفه‌ای را کسب‌کنند.
به علاوه، محتوای دروس شش دانشگاه‌ها برتر عمدتا تاکید بر آموزش مهارت های عملی ترجمه دارند. درهمین راستا، به تدریس مهارت عملی در عرصه‌های مختلف همچون ترجمه ادبی، غیر ادبی، فنی تاکید گردیده تا دانشجویان را برای فرصت‌های شغلی آماده‌کنند.
اگرچه به‌طور قابل توجهی دامنه آموزش حوزه‌های تخصصی ترجمه در محتوای درسی شش دانشگاه برتر آسیا با دانشگاه فردوسی متفاوت می باشد. از این جهت که در محتوای دروس شش دانشگاه برتر آسیا توجه یکسان به آموزش دروس عملی و نظری ترجمه می گردد ولی در محتوای دروس دانشگاه‌های ایران بیشتر تاکید بر آموزش اصول و مبانی نظری ترجمه صورت می پذیرد و آموزش مهارت عملی ترجمه نیز فقط مختص به ترجمه متون ادبی است.
از اینرو، نیاز است در برنامه درسی ایران علاوه بر آموزش دروس مبانی و اصول نظری ترجمه به آموزش دروس عملی ترجمه در حوزه های مختلف تخصصی نیز توجه گردد. براین اساس، نتایج پژوهش حاضر با پژوهش میرعمادی (۱۳۸۲) ضیا حسینی (۱۳۸۲) بیرجندی و نصرتی نیا (۱۳۸۸) همسویی دارد به این معنا که دانشگاه‌های ایران در دستیابی به هدف تربیت مترجمان زبده در دوره کارشناسی ارشد مترجمی زبان انگلیسی موفق نبوده‌اند.
از جمله اهدافی که در برنامه درسی دانشگاه های ایران به طور کامل با تدوین تعدادی دروس به آن دست یافته شده است هدف تربیت ترجمه شناسان ترجمه می باشد از این جهت که محتوای اکثر دروس نظری در این برنامه درسی در راستای آموزش این دانش است.
با توجه به تحلیل صورت گرفته، در برنامه‌درسی چهار دانشگاه آموزش دانش و مهارت ترجمه شفاهی در برنامه درسی تدوین شده است که نشان دهنده اهمیت فراگیری این مهارت درکنار مهارت ترجمه متون است.
از آنجایی که اینچنن درسی در برنامه درسی ایران تدوین نشده است بهتر است درسی با هدف بهبود مهارت ترجمه شفاهی در برنامه‌درسی دوره کارشناسی‌ارشد مترجمی انگلیسی ایران گنجانده شود. هم راستا با این نتایج میرعمادی (۱۳۸۲) نیز بیان می‌کند لازم است جهت تقویت فن ترجمه شفاهی درسی در برنامه‌درسی ایران اضافه گردد.
به‌علاوه، با تحلیل برنامه‌درسی سایر دانشگاه‌ها نیازاست در برنامه درسی ایران دروسی درجهت تقویت مهارت های زبانی و ویراستاری به برنامه‌درسی اضافه گردد. درهمین راستا، نتایج مطالعه حاضر با پژوهش ملانظر و کامیاب (۱۳۹۴) مطابقت دارد چراکه آنان نیز بیان نموده‌اند نیاز است نگارش فنی، ویراستاری به برنامه‌درسی افزوده شود.
برای انجام خدمات ترجمه از قبیل ترجمه مقاله ، پارافریز ، ترجمه کاتالوگ ، ویرایش مقاله ، ویرایش نیتیو و … تماس بگیرید.
در انتها برنامه ریزان درسی می تواند از نتایج حاصل از این پژوهش برای طراحی مجدد برنامه درسی دوره ارشد ترجمه در دانشگاه های ایران استفاده نمایند. پیشنهاد می شود در پژوهش کیفی دیگر ساختار دروس، عنوان دوره، تعداد واحدها و طول دوره کارشناسی ارشد مترجمی زبان انگلیسی در دانشگاه های برتر آسیا مورد ارزیابی قرار گیرد.
“برای یاری شما در زمینه ترجمه تخصصی مقالات فارسی به انگلیسی آماده ایم!- هر زمان که به خدمات زبانی نیاز داشته باشید، به خاطر داشته باشید که بلافاصله می توانید با ما تماس بگیرید و پروژه های ترجمه کتبی تخصصی یا فنی و یا ترجمه کنفرانس ها و سمینارهای خود را توسط مترجمان شفاهی حرفه ای ما در شبکه IrNetCom به انجام برسانید. کافی است با شماره ۰۹۹۰۷۳۸۳۵۰۰ تماس بگیرید و یا فایل های متون خود را از طریق ثبت سفارش در سایت ایرنتکام برای ما ارسال کنید. ما ۲۴ ساعته در ۷ روز هفته و ۳۶۵ روز سال در دسترس هستیم!.”
نویسندگان:
خلیل مطلب زاده – دانشیار آموزش زبان انگلیسی، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران، (نویسنده مسئول)
آیناز سامیر – دانشجوی دکتری آموزش زبان انگلیسی، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران
حمید اشرف – استادیار آموزش زبان انگلیسی، دانشگاه آزاد اسلامی، تربت حیدریه، ایران
بهزاد قنسولی – استاد آموزش زبان انگلیسی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
محل انتشار: چهارمین همایش علمی پژوهشی استانی “ازنگاه معلم”
