در سال های اخیر پس از افزایش چشمگیر علاقه مندی دانشجویان به چاپ مقاله های علمی خود در مجلات تخصصی بین المللی، آگاهی از اطلاعات لازم در باره معیارهای صحیح فرآیند چاپ مقاله در ژورنالهای تخصصی برای آنان و سایر محققان به یک ضرورت تبدیل شده است. زیرا این زمینه علاقه مندی از سوی دیگر منجر به ایجاد انگیزه در کلاهبرداران برای ایجاد وب سایت های حرفه ای مشابه وب سایت اصلی مجلات تخصصی شده است تا بتوانند از از طریق آنها پژوهشگران را بفریبند و از آنان اخاذی نمایند. ما در این مقاله بطور کامل به مسئله نحوه شناسایی ژورنال های تقلبی و جعلی پرداخته ایم، که خوانده گرامی را به مطالعه آن دعوت می کنیم.
خدمات سابمیت مقالات ISI
راهکارهای شناسایی ژورنال های تقلبی و اجتناب از آن
در دنیای علم نیز مانند هر زمینه دیگر اجتماعی که زمینه ای برای تقلب در آن وجود دارد، مدتهاست افرادی پیدا شده اند که با ربودن نام و نشان ژورنال های معتبر علمی دست به کلاهبرداری می زنند.
به این صورت که با تاسیس یک وبسایت غلط انداز به ظاهر علمی و با یک آدرس فیزیکی اغلب های -کلاس اما غیرواقعی و با ربودن لوگو و عنوان، شماره ISSN ، Impact Factor (ضریب تاثیر) و سایر نشان های اعتباری که مجله قربانی دریافت کرده است و کلاّ تقلید شکل و شمایل آن، محققان و دانشجویانی را که مشتاق چاپ مقالاتشان در ژورنالهای علمی هستند فریب داده و با وعده چاپ سریع مقالاتشان، مبالغ هنگفتی به جیب می زنند.
از این رو اینگونه مجلات تقلبی به ژورنال ربوده شده (Hijacked Journal) معروف شده اند.
روش کار کلاهبردارن در ژورنال های جعلی
روش کار کلاهبرداران در مجلات تقلبی و یا جعلی این است که ابتدا با استفاده از روش های پایش اینترنتی پایگاه داده ای از فعالان جامعه علمی تهیه کرده و افراد هدف را شناسایی می کنند.
سپس با ارسال ایمیل های اقناع کننده از آنها درخواست می کنند تا برای چاپ سریعتر مقالاتشان، در وبسایت ژورنال تقلبی ثبت نام کنند و مقاله های خود را جهت بررسی همتای (peer review) سریع در آنها سابمیت کنند.
در این مرحله ژورنال ربوده شده ممکن است جهت جلب اطمینان بیشتر قربانی، هزینه ای دریافت نکند. یا مبلغ اندکی را جهت ثبت نام و سابمیت مقاله دریافت کند و حتی آن را قابل استرداد اعلام کند.
پس از گذشت مدتی کوتاه در حد کم و بیش حدود ۱ ماه که فقط جنبه ظاهر سازی دارد، پذیرش مقاله برای چاپ را به فردی که طعمه کلاهبرداری قرار گرفته اعلام و مبلغ نهایی را که می تواند هر مبلغی بین ۳۰۰ تا ۳۰۰۰ دلار باشد برای چاپ مقاله درخواست کنند.
نکته مهمی که می تواند به عنوان یک نشانه برای شناسایی ژورنال های تقلبی مورد توجه قرار گیرد این است که ژورنالهای ربوده شده در اغلب موارد هیچگونه نتیجه بررسی همتا برای برای نویسنده مقاله ارسال نمی کنند.
حال اگر ژورنال تقلبی پس از دریافت هزینه مذکور، مقاله را به اصلاح اکسپت کرده و در سایت خود منتشر کند، از آنجا که گردانندگان آنها اکثرا آدم های کم سوادی بیش نیستند، سوتی هایی می دهند که دستشان رو می شود و یا مجله علمی واقعی آنها را افشا می کند.
اما این فرآیند آثار مخربی به جا می گذارد. مهمترین آنها برای فرد قربانی از دست رفتن زمان و زیان مالی است و مقاله منتشر شده در آن نیز که قطعا زحمات زیادی برای آن کشیده شده بازخورد مناسبی کسب نمی کند. و برای مجله علمی واقعی، لکه دار شد اعتبارشان است. این تقلب، اعتبار ژورنال های علمی معتبر را را زیر سوال می برد به این دلیل که به این اندیشه خطا دامن می زند که فرایند بررسی همتا و داوری مقاله اهمیتی ندارد.
از طرف دیگر، از آنجا که این فرایند اصولا در مجله تقلبی انجام نمی شود، مقالاتی که از فیلتر بررسی همتا عبور نکرده اند و چه بسا واجد خطاهای علمی و کم و کاستی هایی هستند منتشر شده و موجب ایجاد خلط و سردرگمی در جامعه علمی شده و موجب خطای مطالعات پژوهشگران دیگر می شوند که همه اینها هزینه های مالی و زمانی در بر دارد.
به عنوان مثال، اخیرا یک دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر، فهرستی از ژورنالهای تخصصی اما تقلبی رشته خود را که با ضریب تاثیر (Journal impact Factor=JIF) ربوده شده همراه بود منتشر کرد و اظهار داشت که فقط با دریافت یک ایمیل از یکی از مجلات تقلبی که در آن فهرست وجود داشت، مبلغ ۶۰۰ دلار ناقابل جهت سابمیت مفاله و اخذ اکسپت چاپ مقاله پرداخته کرده است.
تصویر زیر اسکرین شات نسخه تقلبی وبسایت ژورنال علمی “JOKULL” را نشان می دهد که از این فرد کلاهبرداری کرده است:
ظاهر سایت علمی تقلبی JOKULL
مجله “JOKULL“، ژورنالی با اعتبار بالا و قانونی است که دفتر مرکزی آن در کشور ایسلند است و مقالات رشته های علوم زمین را منتشر می کند. تصویر زیر اسکرین شات سایت قانونی آن را نشان می دهد.تصویر سایت قانونی JOKULL
در عکس زیر هم نتایج جستجوی برای JOKULL JOURNAL در google را مشاهده می کنید. همانطور که ملاحظه می کنید، ژورنال تقلبی در ردیف اول نتایج جستجوی گوگل قرار گرفته در حالی که وبسایت مجله اصلی ردیف سوم نتابج را اشغال کرده است!
تقدم سایت جعلی نسبت به سایت قانونی در گوگل!
چطور یک ژورنال جعلی را شناسایی کنیم؟
قبل از هر کار، ابتدا به فهرست های اعلام شده از طرف دفتر سیاستگذاری و برنامهریزی امور پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مراجعه کنید و عنوان ژورنال علمی را که برای سابمیت و چاپ مقاله در نظر گرفته اید با آن مطابقت دهید. برای این کار اینجا کلیک کنید. ما در ادامه به بررسی نکات مهم که شما را برای شناخت مجلات جعلی کمک می کند پرداخته ایم:
مبدا ارسال ایمیل هایی را که برای شما ارسال می شود را بررسی کنید
اولا مبدا ارسال ایمیل هایی را که برای شما ارسال می شود را با دقت بررسی کنید و در باره آدرس اینترنتی که اعلام می کنند تحقیق کنید. این تقلب ها گاهی با جایگزینی یک حرف مشابه که ممکن است خطای چشم آن را تشخیص ندهد اتفاق می افتد.
وبسایت ژورنال های تقلبی را که قبلا تقلبی بودن آنها اخراز شده را بررسی کنید.
وبسایت ژورنال های تقلبی را که قبلا تقلبی بودن آنها احراز شده و مقالاتی که در آنها منتشر شده را دانلود را بررسی کنید. مثلا ممکن است مشاهده کنید که متن مقالات منتشر شده ضعیف (Poor English) است و حتی غلط املایی در آنها وجود دارد. این نشان می دهد که مقاله ار فیلتر بررسی همتا نگذشته و از همینجا می توانید در باره اعتبار مجله مذکور شک کنید.
کوتاه بودن مدت زمان برای اکسپت مقاله
کوتاه بودن مدت زمان برای اکسپت مقاله در ژورنال های تقلبی معمولا خیلی کوتاه است، که این نیز ملاک و معیار دیگری برای شناسایی یک ژورنال تقلبی است.
چک کردن مشخصات نام و آدرس ژورنال ها
اکثر ژورنال های تقلبی تیم تحریریه ضعیف و ناشناخته ای دارند و نام، آدرس محل استقرار و اطلاعات ارتباط با آنها نامشخص و غیر قابل چک کردن است.
چک کردن اطلاعات ژورنال ها
ژورنال های تقلبی هیچگونه اطلاعات واضحی در باره زمینه تخصصی فعالیت خود ارائه نمی دهند و اغلب هر مقاله ای را با هر موضوع که آن ها سابمیت کنید برای چاپ پذیرش می کنند.
بررسی قیمت
اگر مشاهده کردید که ابهام هایی درباره هزینه هایی که باید پرداخت کنید وجود دارد در باره اصیل بودن آنها شک کنید.
بررسی وب سایت ژورنال
مجلات تقلبی عموما وب سایت های قوی و پیچیده ای ندارند و ساده هستند.
در ارتباط بودن با ویراستار ژورنال
ژورنال تقلبی اغلب اصرار می کند که شما به ویراستار مجله مستقیما ایمیل بزنید! در حالیکه در یک ژورنال علمی واقعی معولا دسترسی به ویراستار مجله کاری بسیار مشکل در حد شکستن شاخ فیل است!
نتیجه گیری
وب سایت های دانشگاهی معمولا خودشان لیستی از ژورنال های تقلبی منتشر می کنند که حواستان به آنها باشد تا در دامشان نیافتید. بعلاوه، سایت publons فهرستی از مجلات علمی اصیل و با کیفیت منتشر کرده است.
به کمک این سایت میتوانید ژورنال های معتبر در زمینه تخصصی خودتا را پیدا کنید. سایت Clarivate Analytics یک پایگاه داده رایگان است و با از طریق آن می توانید مقالات موجود در پایگاه داده core collection of web of science را بیابید.
سایت cebells scholary analytics هم لیست سیاهی از ژورنالهای تقلبی و یک لیست سفید هم از مجلات معتبر منتشر کرده است اما استفاده از خدمات این سایت مستلزم پرداخت هزینه است.
در این صفحه از سایت ما هم می توانید مطالب مفیدی در زمینه انتخاب مجله برای سابمیت مقاله پیدا کنید. سخن آخر آنکه اگر موفق به شناسایی یک ژورنال تقلبی شُدید که برای شما ایمیل تبلیغاتی ارسال کرده، حتما مشخصات آن را برای آگاهی دیگران افشا کنید.
3 thoughts on “۸ راه شناسایی ژورنال های تقلبی”