سابمیت مقاله یکی از فاکتورهای شاخص و بیانگر به روز بودن هر محقق در تمام رشته های علمی متناسب با تحولات رشته علمی ایست که در آن به تحصیل و تحقیق و تدریس پرداخته است، یعنی مقالاتی که پژوهشگر در گزارش تحقیقات خود در ماهنامه ها و فصل نامه های تخصصی منتشر می کند.
با این حال یکی از مشکلات در این زمینه، نحوه نگارش (یا ترجمه مقاله به انگلیسی ) و سپس آماده سازی ان با تنظیم فرمت مقاله طبق فرمت ژورنال مورد نظر می باشد. با اینکه مقطع دکتری بهترین زمان برای یادگیری اصول نگارش مقاله است، اما در برخی از موارد دانشجویان آموزش‌های کافی را در زمینه نگارش علمی از استاد راهنمای خود دریافت نمی‌کنند.
ما طی این مقالات تلاش می کنیم تا رهنمودهایی را در خصوص سابمیت مقاله و چگونگی افزایش شانس اخذ پذیرش چاپ (اکسپت) در ژورنالهای علمی- تخصصی ارائه دهیم. به این منظور، پرسش هایی را مطرح می کنیم و در پاسخ به آنها می کوشیم جنبه های گوناگون تهیه و آماده سازی و سابمیت مقاله به منظور چاپ در مجلات علمی را بررسی کنیم.
شش کاری که هر پژوهشگر پیش از سابمیت مقاله در ژورنال های بین المللی باید انجام دهد.
۱- چرا می‌خواهید مقاله‌ی خود را منتشر کنید؟ آیا مقاله شما قابل انتشار است؟
فرایند نگارش مقاله ، قبل از آن‌که شروع به نوشتنش کنید آغاز می‌شود. در حقیقت شما باید فرضیه خود را زیر سوال ببرید و در ابتدای تحقیقات، به این مسئله بیندیشید که چرا و به چه دلیل می‌خواهید مقاله خود را منتشر کنید؟ سپس باید به این نکته توجه داشته باشید که فرضیه و بررسی‌های شما به طرز مناسبی طرح شده باشد تا بتوانید اقدام به سابمیت مقاله و درخواست از مجلات تخصصی برای انتشار آنها نمایید. پس ابتدا موارد زیر را از خودتان بپرسید:
- آیا مقاله‌ی جدید و جالب توجهی ارائه کرده‌ام؟
- آیا در این مقاله موارد چالش برانگیز وجود دارد؟
- آیا این کار با یک موضوع به‌روز ارتباط مستقیم دارد؟
- آیا راه حل‌هایی برای برخی از مشکلات و مسائل دشوار ارائه داده‌ام؟
اگر پاسخ شما به تمامی سوالات مثبت باشد، می‌توانید مقدمات نگارش مقاله را شروع کنید. اما اگر پاسختان به هر یک از موارد “منفی” است، می‌توانید مقاله خود را به یک مجله محلی یا مجله‌ای با ضریب تأثیر (impact factor) پایین تر ارسال کنید.
هنگام پاسخ به این سوالات باید توجه داشته باشید که ارزیابان همرشته (peer review) و داورانی که با مجلات علمی همکاری و مقاله شما را بررسی می کنند از پرسشنامه‌هایی استفاده می‌کنند که در آنها باید به سوالاتی از قبیل موارد ذیل پاسخ دهید:
- آیا محتوای جدیدی در این مقاله ارائه شده است؟
- آیا موضوع مقاله در حوزه‌ی اهداف مجله قرار دارد؟
- آیا به‌صورت موجز و سازمان‌یافته ارائه شده است؟
- آیا روش‌ها و آزمایشات به شکلی ارائه شده‌اند که بتوان آنها را دوباره تکرار کرد؟
- آیا نتایج به شکل مناسبی ارائه شده‌اند؟
- آیا طرح بحث و استنتاج مقاله به حد کافی صادق (مرتبط)، موجز و مستند تنظیم شده است؟
- آیا داده‌های ارائه‌شده از نتیجه‌گیری پشتیبانی می‌کنند؟
- آیا مقاله از لحاظ زبان قابل قبول است؟ اگر زبان مادری شما زبانی بجز انگلیسی است، ترجمه مقاله تخصصی با چه کیفیتی انجام شده است؟
- آیا ارقام و جداول کافی هستند و به خوبی طراحی شده‌اند؟ آیا اطلاعات، بی دلیل و مکرراً تکرار شده‌اند؟ آیا در ارائه اطلاعات افراط شده است؟
- آیا همه منابع مندرج در متن، در فهرست منابع نیز وجود دارند؟
۲- چه نوع مقاله‌ای می‌خواهید بنویسید؟
شما حداقل سه گزینه از نظر نوع مقاله پیش روی خود دارید:
- مقالات کامل یا اصلی که تحقیقات و یافته های جدید را مطرح می کنند، یا به حل مسائل طرح شده در ادبیات پیشین پاسخ می دهند.
- نامه‌ها، مکاتبات سریع و کوتاه، که برای اطلاع رسانی زودهنگام پیشرفت‌های چشمگیر و اصلی منتشر می‌شوند و بسیار کوتاه‌تر از مقاله اصلی هستند و باتوجه به هر مجله، اغلب مقدار آنها محدود است.
- مطالعات مروری که خلاصه مقالات محققان دیگر که اخیراً منتشر شده و مربوط به تحولات یک موضوع خاص و به‌روز هستند را در بر دارند. مطالعات مروری، اطلاعات جدیدی ارائه نمی‌دهند اما اغلب حاوی جمع بندی نویسنده راجع به موضوع هستند.
اگر فرض کنیم که شما در نظر دارید یک مقاله پژوهشی جدید که حاوی یافته های خودتان است منتشر کنید، وقتی به اطلاعاتی که در دست دارید نگاهی می‌اندازید، باید از خود بپرسید که آیا این اطلاعات برای یک مقاله‌ی تحقیقی کامل، کفایت می‌کند؟ یا اطلاعاتی که در دست دارید به اندازه‌ای قابل توجه و دارای اهمیت هستند که نسبت به سابمیت مقاله انتشار آنها اقدام کنید؟
اگر دانشجوی دکتری هستید، باید از استاد راهنمای خود و یا همکارانتان بخواهید تا در مورد نوع مقاله نظرات خود را ارائه دهند. همچنین به یاد داشته باشید که گاهی اوقات افراد خارجی (یعنی همکارانی که در تحقیقات شما نقشی ندارند)، می‌توانند مسائل را واضح‌تر و ملموس‌تر از شما ببینند.
توجه داشته باشید که هر مقاله‌ای که می‌نویسید، باید ارائه‌دهنده‌ی فقط یک نوع مقاله باشد نه ترکیبی از انواع مختلف مقالات. (اغلب سردبیران این مورد را نمی‌پسندند زیرا فضای محدودی در مجلات دارند و مقالات ترکیبی، صفحه‌های زیادی را برای یک موضوع خاص مصرف می‌کند).
۳- انتخاب مجلهی مورد نظر
پرسشی که به‌طور معمول مطرح می‌شود، این است که چه گونه می‌توان مجله مناسب را برای کار خود پیدا کرد. شانستان را با سابمیت مقاله در مجلات متعدد محک نزنید بلکه آن را یک بار و به یک ژورنال ارسال کنید و منتظر پاسخ سردبیر و ارزیابان باشید.
مراجعه به مجلاتی که برای نگارش مقاله خود از آنها مشاوره گرفته‌اید، یکی از متداول‌ترین روش‌های انتخاب مجله است. اغلب، ژورنال های هم رشته با مقاله مورد نظر شما به یکی دو یا چند مجله محدود می شود که می توانید از میان آنها مجله مورد نظرتان را انتخاب کنید. مقالات منتشره اخیر آنها را مطالعه کنید و از موضوعات به‌روز و انواع مقالات پذیرفته‌شده در آنها مطلع شوید.
همچنین میزان عدم‌پذیرش مجلات را نیز در نظر بگیرید (به‌عنوان مثال، میزان عدم‌پذیرش مجلات Nature، Science و The Lancet and Cell بالای ۹۰ درصد است). اگر تحقیقات شما به میزان کافی چالش‌برانگیز نیست، بر روی مجلاتی تمرکز کنید که ایمپکت فکتور پایین تر و عوامل تاثیرگذار کمتری برای پذیرش مقاله دارند. عوامل تاثیر گذار یک مجله در پذیرش مقالات را می‌توانید در صفحه وب آن مجله و یا در سایت Science Gateway مشاهده کنید.
۴- توجه به الزامات مجلهی مورد نظر در قسمت راهنمای نویسندگان
پس از آن‌که مجله مورد نظر خود را برای سابمیت مقاله انتخاب کردید، به صفحه وب آن مجله بروید و راهنمای نویسندگان را چندین بار مطالعه کنید.
راهنمای نویسندگان، معمولاً شامل رهنمودهای دقیق ویرایشی، روش‌های سابمیت مقاله ، هزینه‌های انتشار برای دسترسی عموم، حق تکثیر و دستورالعمل‌های اخلاقی هستند. شما باید از راهنمای نویسندگان در مقاله و حتی در پیش‌نویس اول استفاده کنید و طرح‌بندی مناسب متن، ذکر منابع، نامگذاری، ارقام و جداول و موارد دیگر را نیز لحاظ کنید. پیروی از این نکته ساده سبب صرفه‌جویی در وقت شما و ویراستار می‌گردد. برای ویراستاران، اتلاف وقت برای مقالاتی که به خوبی نوشته نشده‌اند و اطلاعات ناچیزی (از لحاط محتوی) دارند، خوشایند نیست و ممکن است تصور کنند که نویسنده هیچ احترامی برای آنها قائل نشده است.
۵- توجه به ساختار مقاله
هر مجله یا ژورنال علمی ساختار خاصی را برای انتشار مقالات خود اِعمال می کند. بنابراین استفاده از راهنمای نویسندگان مرتبط با مجله مورد‌نظر، بسیار حائز اهمیت است. با این حال می‌توان گفت برخی ساختارها در بین تعدادی از مجلات مشترک است:
- عنوان، نویسندگان (و موارد وابسته به آن از قبیل اینکه کدام نویسنده مسئول مکاتبات است، درجه و گروه آکادمیک و نام دانشگاه یا واحد تحقیقاتی، آدرس ایمیل نویسندگان)، چکیده مقاله و کلمات کلیدی از جمله مواردی هستند که امکان فهرست‌بندی مناسب متن و جست‌و‌جوی عناوین را امکان‌پذیر کرده و همچنین مقاله را آموزنده، جذاب و کاربردی می‌سازند.
- بخشی شامل متن اصلی، كه معمولاً به دو بخش تقسیم می‌شود: مقدمه، روش‌ها، نتایج، بحث و نتیجه‌گیری.
- بخشی که شامل تقدیر و تشکر‌ها، منابع و مواد تکمیلی یا پیوست‌ها می‌باشد.
ساختار کلی یک مقاله کامل از قالب IMRAD پیروی می‌کند، که به‌عنوان استاندارد توسط مؤسسه استانداردهای ملی آمریکا در سال ۱۹۷۹ معرفی شده است و به سوالات ذیل پاسخ می‌دهد:
- مقدمه: ماهیت مقاله‌ی نوشته شده توسط شما (و همکارانتان) چیست؟ دلیل شما برای نگارش آن چه بوده است؟
- روش‌ها: چگونه این تحقیق را انجام داده‌اید؟
- نتایج: در نهایت به چه چیزی یافتید؟
- بحث و استدلال: تمامی موارد ذکر شده به چه معناست؟
در مقاله بعدی با جزئیات بیشتری به بحث پیرامون ساختار مقاله پژوهشی می پردازیم.
۶- آگاهی از اصول اخلاقی که از تخلفات جلوگیری می‌کند
یکی از بدترین چیزها در علم، سرقت ادبی مقاله است. سرقت ادبی و کپی از کار همکاران می‌تواند عواقبی جدی از نظر شغلی و حقوقی به همراه داشته باشد. این تخلفات شامل جعل و تحریف داده‌ها، استفاده نادرست از افراد انسانی و حیوانات در تحقیقات و استفاده از ایده‌ها یا عبارت‌های نویسنده‌ای دیگر (بدون ذکر صحیح نام نویسنده) می‌باشد. این تخلفات به‌صورت ناخواسته نیز صورت می‌پذیرند. به همین دلیل شما باید قبل از سابمیت مقاله در یک ژورنال، ابتدا باید نسبت به تشخیص سرقت ادبی در مقاله خود یا همان درصد مشابهت مقاله با مقالات نویسندگان دیگر با استفاده از نرم افزار آتنتیکیت یا ترنیتین اقدام کنید. اگر میزان مشابهت مقاله شما با مقالات دیگران بیش از ۱۰-۱۲% است باید آن را پارافریز کرده و میزان مشابهت آن را تا رنج قابل قبول (۸-۱۲%) کاهش دهید.
اگر لحن و جمله پردازی در مقاله شما مناسب مجلات علمی نیست باید آن را برای بازنویسی مقاله با استفاده از خدمات یک موسسه زبان تخصصی صلاحیت دار ارسال کنید. یا اگر شک دارید که دستور زبان انگلیسی یا دیکته کلمات (spelling) اشکال دارد، برای ویرایش نیتیو مقاله توسط همان موسسه اقدام کنید.
منابع آموزشی باره اخلاقیات انتشار علمی شامل کیت منابع اخلاق نشر (PERK)[1] منتشره توسط کمیته اخلاق نشر (COPE)[2] و وب سایت اخلاق در انتشارات و تحقیقات[۳] الزویر است که می توانید به آنها مراجعه کنید.
در هنگام تهیه، آماده سازی و سابمیت مقاله ، اصولی اساسی وجود دارد که باید همیشه به‌خاطر داشته باشید:
- به مقالات نوشته‌شده‌ی خود توجه لازم را داشته باشد. اگر به اندازه کافی به آثار خود توجه نکنید و مراقبت‌های لازم را نداشته باشید، چرا مجلات باید این کار را برای شما انجام دهند؟
- یک دستورالعمل سرّی برای رسیدن به موفقیت وجود ندارد و فقط چند قانون ساده را باید به‌خاطر داشته باشید: فداکاری و سخت کوشی.
- ویراستاران و ارزیابان نیز همانند شما، افرادی هستند که مشغله‌های فراوان دارند. بنابراین با صرفه‌جویی در وقت، کارها را برای آنها آسان کنید.
برای اطلاع بیشتر در زمینه نحوه آماده‌سازی و سابمیت مقاله ، منتظر مقالات آتی این مجموعه باشید. با آرزوی موفقیت.
خدمات ایرنتکام برای سابمیت مقاله و اخذ پذیرش چاپ تضمینی در ژورنال های تخصصی بین المللی:
– تشخیص مشابهت مقاله با نرم افزار آتنتیکیت
– پارافریز مقاله و رفع سرقت ادبی مقاله، ویرایش نیتیو
– انتخاب ژورنال معتبر
– فرمت مقاله طبق فرمت ژورنال
– ثبت مقاله در ژورنال
– پیگیری تا اخذ پذیرش چاپ مقاله
[sc name=”form” ]
[۱] Publishing Ethics Resource Kit (PERK)
[۲] Committee on Publication Ethics (COPE)
[۳] Ethics in Publication & Research website