فهرست مطالب
خدمات ترجمه مقالات روانشناسی به انگلیسی
مراحل ترجمه مقالات روانشناسی
- مرحله‌ی اول: در انجام ترجمه مقاله روانشناسی، حداقل باید دو مترجم برای فرایند ترجمه و بررسی ترجمه وجود داشته باشد که به زبانهای مبدا و مقصد مسلط باشند و همچنین از دانش علمی معتبر روانشناسی برخوردار باشند. توجه داشته باشید که حداقل یکی از این مترجم، باید از فرهنگ یا کشور زبان مقصد باشد.
- مرحله دوم: هر دو مترجم باید متن را به‌طور جداگانه ترجمه کنند و سپس ترجمه‌های خود را با یکدیگر مقایسه کنند و اگر تفاوتی وجود داشت، در باره با آن تفاوت‌ها بحث کنند.
- مرحله سوم: توسعه و بهبود با ترجمه مجدد. در این مرحله، شخص سوم متن را به انگلیسی ترجمه می‌کند و سپس این ترجمه با متن اصلی مقایسه می‌شود. هرگونه تفاوت در ترجمه باید مورد بحث و بررسی قرار گیرد.
وفادارترین مترجمان در زمینه ترجمه مقالات روانشناسی، کسانی هستند که درک بالایی از فرهنگ زبان مقصد و از خود دارند. آگاهی از خود (Self-understanding)، یعنی آگاهی مترجم از عوامل ذهنی روانشناختی که در ترجمه مقاله روانشناسی تأثیرگذار است. می‌توان گفت که ترجمه مقالات روانشناسی پُلی است برای انتقال اطلاعات بین دو فرهنگ. مترجمان روانشناسی بین دو نسخه متفاوت از واقعیت و دو مرجع متفاوت، تعامل برقرار می کنند.
درک یک زبان به درستی، مستلزم درک فرهنگ آن زبان است؛ بنابراین بهترین مترجمان کسانی هستند که درک درستی از فرهنگ مبدا و مقصد داشته باشند. با این حال، درک، یک فرایند روانشناختی ذهنی است و کلید دقت در ترجمه، روانشناسی و خودآگاهی مترجم است.
نظریه‌های روانشناسی همگی از زبان و فرهنگ غرب نشأت گرفته‌اند. این واقعیت، برای مترجم متون دانشگاهی که در روانشناسی تخصص دارد، مسئله‌ای بدیهی و مشهود است زیرا زبان، محصول فرهنگ و انعکاس دهنده‌ی ایده‌ها و برداشت‌های فرهنگ از واقعیت است. بنابراین جای تعجب نیست که روانشناسی معاصر، حقایق غیر انگلیسی زبان و فرهنگ‌های غیر غربی (که کلمات، اصطلاحات و مفاهیم روانشناختی آنها نامتعارف و یا حتی ناشناخته است) را منعکس نکند.
این مباحث زمانی اهمیت پیدا می‌کنند که محققان روانشناسی، توجه خود را معطوف ترجمه مقالات روانشناسی خود می‌کتند. توجه داشته باشید که پژوهش ما در مورد روانشناسی روانکاوی نیست، بلکه در مورد روانشناسی به‌عنوان یک زمینه علمی-تجربی است که بیشتر نظریه‌هایش از آلمان و فرانسه می‌آید.
ابزارهای ترجمه مقالات روانشناسی
اگر زبان انگلیسی، زبان اصلی روانشناسی معاصر است بنابراین چه ابزارهایی برای ترجمه مقالات روانشناسی در دسترس است؟
برای پاسخ به این سوال باید به بررسی برخی از اصلی‌ترین ابزارهای امروزی روانشناسان بپردازیم:
متخصصان بهداشت روانی در سراسر جهان از راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM) استفاده می‌کنند. DSM راهنمای معتبری است که توسط انجمن روانپزشکی آمریکا (APA) منتشر شده است. APA برجسته‌ترین سازمان روانپزشکی در جهان است که بیش از ۱۰۰ کشور جهان آن را پذیرفته‌اند. علاوه بر این، راهنمای سبک APA تقریباً در همه مجلات مهم علوم اجتماعی به‌عنوان راهنمایی معتبر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مباحث میان فرهنگی در ترجمه مقالات روانشناسی
دکتر Loreta Ulvydiene در مقاله‌ی “روانشناسی ترجمه در تعاملات میان فرهنگی”، توضیح می‌دهد که ترجمه مقاله روانشناسی فقط یک مسئله بین متنی (inter-textual) نیست، بلکه یک چالش بین فرهنگی و یک فعالیت اجتماعی نیز هست. این مسئله را باید در نظر داشته باشید که اگر این صحت داشته باشد که انگلیسی‌زبانان، هدایت‌کنندگان فرهنگ غربی روانشناسی معاصر هستند، بنابراین روانشناسی موجود، ایده‌ها و برداشت‌های فرهنگ غربی از واقعیت است که در فرهنگ‌های غیر انگلیسی زبان و غیر غربی تأثیر می‌گذارد.
ایجاد اعتدال میان “احترام و حفظ متن مبدا” و “انطباق مطالب به زبان مقصد” در تلاش برای شناخت و احترام به موضوعات میان فرهنگی، چالشی است که در حقیقت مترجمان در ترجمه مقاله روانشناسی با آن رو‌به‌رو هستند. تحقق این امر مستلزم ارتباط نزدیک بین نویسندگان مقالات وپرسشنامه های روانشناسی از یکسو و مترجمان و محققان روانشانسی که با نسخه ترجمه‌شده کار خواهند کرد از سوی دیگر است.
نکات کلیدی در ترجمه مقالات روانشناسی
- ترجمه مقاله روانشناسی چیزی بیش از ترجمهی کلمات است و مربوط به فرهنگ و چگونگی برداشت‌ها از واقعیت است.
- روانشناسی معاصر عمدتاً از فرهنگ انگلیسی و غربی نشأت گرفته شده است، بنابراین ترجمه مقالات روانشناسی ممکن است در مورد انتقال مفاهیم ناآشنا یا حتی ناشناخته باشد.
- مترجمان مقالات روانشناسی باید از سطح بالایی از خودآگاهی و درک عمیق از فرهنگ مبدا و مقصد برخوردار باشند.
- ترجمه‌های مقالات روانشناسی که بهترین کیفیت را دارند، حاصل تعامل کاری بیش از یک مترجم هستند. به‌طوری که می‌توان اختلافات در ترجمهی دو مترجم اول را در نظر قرار داد و ترجمهی مجدد سومی را که نسخه نهایی است با مشاهده تعارضات آنها تنظیم کرد.
ترجمه آزمون‌ها و پرسشنامههای روانشناختی
بسیاری از روانشناسان و محققان روانشناسی، به مقالات تحقیقاتی و آزمون‌های روانشناسی که در کشورهای انگلیسی زبان و به زبان انگلیسی نوشته شده اند اعتماد دارند. زیرا اغلب روانشناسان با مسئله صحت داشتن یا نداشتن مطالب روانشناسی ترجمه شده از زبانهای دیگر دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند. علت آن است که این مطالب بیشتر در کشورهای انگلیسی زبان مانند ایالات متحده، انگلستان و استرالیا تولید می‌شوند.
این مسئله تنها به ترجمه مقاله روانشناسی تحقیقاتی مربوط نمی شود، بلکه ترجمه پرسشنامههای روانشناسی را نیز شامل می‌گردد. طبق مطالعات انجام شده، پاسخ‌دهندگان دوزبانه در آزمون‌های روانشناسی (بسته به زبان به‌کار رفته)، به سوالاتِ یکسان پاسخ‌های مختلفی می‌دهند. به همین علت است که برای استفاده از آزمون‌های روانشناسی و تحقیقات در زبان‌ها و فرهنگ‌های دیگر، استانداردهای مختلفی ایجاد شده است.
آنچه می خواهیم در انتهای این بحث کوتاه مقدماتی راجع به ترجمه مقالات روانشناسی بر آن تاکید کنیم این است که وقتی راجع به یک زمینه عمیقا علمی که در عین حال با یک دنیای انتزاعی یعنی روان انسان سروکار دارد صحبت می کنیم، ترجمه مقاله روانشناسی و کتابها و پرسشنامه های مطالعات بالینی روانشناسی مربوطه حساسیتی فوق العاده می یاید و مستلزم استفاده از تکنیک های علمی است که مختصرا به آنها اشاره شد.
